แชร์ลูกโซ่(Ponzi scheme) คือการหลอกลวงให้คนเข้าร่วมเครือข่าย ลงทุนในระยะเวลาสั้นๆแต่ได้ผลตอบแทนที่สูง รายได้จะมาจากการชักชวนสมาชิกใหม่ให้มาลงทุนโดยไม่ได้มากจากตัวสินค้าแต่อย่างใด เมื่อสมาชิกมีมากและไม่สามารถชวนสมาชิกใหม่เข้ามาในระบบได้ จะถึงจุดอิ่มตัวไปต่อไม่ไหวและจะล่มสลายในที่สุด
วิธีสังเกตว่าเป็นธุรกิจแชร์ลูกโซ่
2. ไม่ให้ข้อมูลธุรกิจอย่างชัดเจนเช่น แผนการดำเนินงาน ตัวผลิตภัณฑ์ แต่จะเน้นไปที่การสร้างแรงบันดาลใจเน้นหาสมาชิกใหม่มากกว่าการขายสินค้าหรือขยายฐานลูกค้า
3. มีการจูงใจให้สมาชิกรักษายอดขาย รักษาตำแหน่งหรือขึ้นตำแหน่งโดยให้สมาชิกนำเงินตัวเองไปซื้อสินค้ามา Stock ค้างไว้
ทำไมแชร์ลูกโซ่ถึงผิดกฎหมาย
เนื่องจากถึงจุดหนึ่งธุรกิจแชร์ลูกโซ่จะล้มแต่จะมีคนคำนวณมากที่เข้าไปในระบบจะสูญเสียเงิน คนที่เป็นเจ้าของจะได้เงินแล้วอาจจะหนีไป จึงทำให้เป็นความผิดหลายมาตราเช่น
- พระราชกำหนดการกู้ยืมเงินที่เป็นการฉ้อโกงประชาชน พ.ศ.2527
- ประมวลกฎหมายอาญา (ความผิดฐานฉ้อโกง)
- ประมวลกฎหมายอาญา (ความผิดฐานฉ้อโกงประชาชน)
ตัวอย่างแชร์ลูกโซ่
แชร์แม่ชม้อย
ในปี พ.ศ. 2525 นางชม้อย ทิพย์โส อดีตพนักงานองค์การเชื้อเพลิง ได้อุปโลกน์ตั้งบริษัทเกี่ยวกับเชื้อเพลิง อ้างว่าเป็นการซื้อขายน้ำมันทั้งในและต่างประเทศ หลอกผู้สนใจเข้าร่วมลงทุนซื้อรถบรรทุก 1 คันเป็นเงิน 160,800 บาท โดยได้รับดอกเบี้ย 6.5 ต่อเดือน ตอนนั้นผู้คนสนใจลงทุนเป็นจำนวนมากแต่แท้จริงแล้วบริษัทไม่ได้ดำเนินการซื้อขายน้ำมันจริงๆ ตอนนั้นมีคนร่วมลงทุนกว่า 16,000 คน แต่จุดจบแชร์ลูกโซ่ก็มาถึงเพียงแค่ 2 ปีเท่านั้น บริษัทไม่สามารถจ่ายเงินให้กับสมาชิกไหวจนเริ่มมีการร้องเรียนไปยังตำรวจจนถูกจับในที่สุด ความเสียหายนี้มีมูลค่าถึง 4,800 ล้านบาท ศาลพิพากษาจำคุก 1.5 แสน ปี แต่ติดจริงแค่ 7 ปี เท่านั้น หลังจากได้รับอิสระภาพปัจจุบันไม่มีใครได้พบเห็นแม่ชม้อยอีกเลย
แชร์แม่มรณี
แชร์แม่มณีเป็นการหลอกลวงให้คนมาร่วมลงทุนผ่านสื่อสังคมออนไลน์ โดยเสนอให้มีการลงทุนออมเงินจำนวน 1,000 บาท เป็นเวลา 9 เดือน ได้ผลตอบแทน 1,930 บาทต่อหนึ่งวงแต่ที่จริงแล้วไม่ได้มีการออมเงินหรือลงทุนแต่อย่างใด เป็นการออกอุบายเพื่อหลอกสินทรัพย์จากคนร่วมลงทุนมา โดยหลอกผู้ร่วมลงทุนกว่า 2,533 ราย มูลค่าความเสียหายกว่า 1,376,215,359 บาท ศาลอาญาสั่งจำคุก “แม่มณี-แฟนหนุ่ม” 12,640 ปี คดีแชร์แม่มณี หลอกลวงประชาชน
แชร์ลูกโซ่ Forex-3D
Forex 3D คือทำหน้าที่เป็นโบรกเกอร์เทรก Forex (ตลาดซื้อขายแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ) ผู้ร่วมลงทุนเริ่มลงทุน 50,000 ถึง 60,000 บาทต่อคน หลังจากนำเงินไปลงทุนแล้วก็จะนำเงินมาแบ่งตามสัดส่วนการลงทุน มีการการันตีผลตอบแทน 10% ทุกเดือนโดยอ้างว่า Forex-3D เป็นระบบที่ดีสามารทำกำไรจากการเทรด Forex ได้ตลอด มีระบบ AI อัจฉริยะคอยช่วยเทรด มีการสร้างทีมงานหาสมาชิกเพิ่ม ยิ่งมีเครือข่ายมากก็จะได้ค่าคอมมิชชันมากตาม แต่จุดจบก็มาถึงเมื่อ Forex 3D เริ่มมีการจ่ายเงินสมาชิกล่าช้าและเบิกเงินต้นคืนไม่ได้ เนื่องจากไม่มีสภาพคล่อยจากการไม่สามารถหาสมาชิกใหม่เพิ่มขึ้นได้ หลายคนเริ่มออกมาเรียกร้องให้ DSI เข้าดูแลคดี จบถูกแฉว่าแท้จริงแล้วบริษัทไม่ได้นำเงินมาเทรดแต่อย่างใดและไม่ได้มี AI อัจฉริยะคอยเทรดแต่อย่างใด ทำให้นายอภิรักษ์ โกฎธิถูกดำเนินคดี มีผู้เสียหายกว่า 9,824 คน คาดว่าความเสียหายกว่า 4 หมื่นล้านบาท